Στο βήμα αυτό, ο Υπεύθυνος Συντονιστής πρέπει να εκτιμά κατά πόσο το Έργο εκπλήρωσε τους στόχους του, την αποτελεσματικότητα των διεργασιών Διαχείρισης του Έργου και το κατά πόσον η απόδοση του Έργου υπήρξε επιτυχημένη έχοντας ως βάση το Τεχνικό Δελτίο Έργου (Project Fiche) και τον αρχικό προγραμματισμό κόστους, χρονοδιαγράμματος, ποιότητας και ανοχών.
Αρχικά, ο Υπεύθυνος Συντονιστής πρέπει να αξιολογεί την απόδοση του Έργου και την αποτελεσματικότητα του προϊόντος, δηλ. να προσδιορίζει:
- Το επίπεδο στο οποίο καθένα από τα οφέλη που προσδιορίζονται στην Έκθεση Επιχειρησιακής Σκοπιμότητας επιτεύχθηκε πραγματικά.
- Το επίπεδο στο οποίο καθένα από τα οφέλη που προσδιορίζονται στο Τεχνικό Δελτίο Έργου (ή/και στους Όρους Εντολής, εάν αν το Έργο ανατέθηκε με σύμβαση) επιτεύχθηκε πραγματικά.
- Τυχόν αποκλίσεις από το επιδιωκόμενο αντικείμενο του Έργου, όπως αυτό περιγραφόταν στο Τεχνικό Δελτίο Έργου (ή/και στους Όρους Εντολής, εάν το Έργο ανατέθηκε με σύμβαση).
- Εάν όλα τα παραδοτέα έχουν παραχθεί και εάν ικανοποιούν τους στόχους ποιότητας και τα κριτήρια αποδοχής που ορίστηκαν στη Φάση Προγραμματισμού.
- Εάν τα πραγματικά μεγέθη χρόνου, κόστους και ποσότητας πόρων που χρησιμοποιήθηκαν υπερέβησαν τις αρχικές εκτιμήσεις.
Στη συνέχεια, ο Υπεύθυνος Συντονιστής πρέπει να αξιολογεί: α) τη Συμμόρφωση του Έργου, δηλαδή να προσδιορίζει κατά πόσο το Έργο συμμορφώθηκε ή όχι με τις διεργασίες που ορίστηκαν στη Φάση Προγραμματισμού, και β) την απόδοση της Ομάδας Έργου.
Για να αξιολογήσει την απόδοση και συμμόρφωση του Έργου, την αποτελεσματικότητα του προϊόντος και την απόδοση της Ομάδας Έργου, ο Υπεύθυνος Συντονιστής μπορεί να χρησιμοποιεί ως οδηγό την κατάσταση ελέγχου (checklist) που ακολουθεί. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, αν και έχει ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα για τη δημιουργία μιας κατάστασης ελέγχου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλα σχεδόν τα Έργα, η κατάσταση αυτή ενδεχομένως να χρειάζεται τροποποιήσεις ώστε να καλύπτει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά συγκεκριμένων Έργων.
Κατάσταση Ελέγχου 7-7: Κατάσταση ελέγχου για αξιολόγηση Έργου μετά την ολοκλήρωσή του
Ανάλογα με το μέγεθος και το είδος του Έργου, αλλά και με τη δομή του Φορέα Υλοποίησης/ της Αναθέτουσας Αρχής, ο Υπεύθυνος Συντονιστής μπορεί να επιλέξει να συνεκτιμήσει τις απόψεις των μελών της Ομάδας Έργου, του Ιδιοκτήτη του Έργου και άλλων ενδιαφερομένων μερών αναφορικά με το βαθμό επιτυχίας του Έργου και των τελικών προϊόντων του (ενός ή περισσοτέρων). Για να λάβει τα σχόλιά τους, ο Υπεύθυνος Συντονιστής μπορεί να συντάξει ένα ερωτηματολόγιο με τις παραπάνω ερωτήσεις και να ζητήσει από τα εσωτερικά και εξωτερικά ενδιαφερόμενα μέρη να το συμπληρώσουν, εκφράζοντας γραπτά τη γνώμη/ τις εκτιμήσεις τους. Εναλλακτικά, ο Υπεύθυνος Συντονιστής μπορεί, αντί να διεξαγάγει έρευνα με ερωτηματολόγια, να διεξαγάγει την έρευνα ο ίδιος αυτοπροσώπως ή τηλεφωνικά.
Στην περίπτωση Έργων που έχουν ανατεθεί με σύμβαση, η Επισκόπηση Αξιολόγησης του Έργου (Project Evaluation Review) διενεργείται συνήθως από τον Ανάδοχο. Πιο συγκεκριμένα, ο Ανάδοχος χρησιμοποιεί ως δεδομένα εισόδου τα Έγγραφα Διαγωνισμού, τη σύμβαση, την Έκθεση Αρχικού Προσδιορισμού (Inception Report), όλα τα σχέδια της Διαχείρισης Έργου (Σχέδιο Έργου, Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων, Σχέδιο Ποιότητας, Σχέδιο Επικοινωνίας κλπ.), τις Εκθέσεις Προόδου (Progress Reports) και τις επίσημες εγκρίσεις των παραδοτέων, προκειμένου να εκτιμήσει τόσο την απόδοση όσο και την αποτελεσματικότητα του Έργου. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης συνήθως παρουσιάζονται σε μία Έκθεση που ονομάζεται Έκθεση Αξιολόγησης Έργου (Project Evaluation Report) και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα παραδοτέα του Έργου. Κατά τη διαδικασία αξιολόγησης ο Ανάδοχος έχει τη δυνατότητα να εμπλέκει και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως την Ομάδα Διαχείρισης Έργου της Αναθέτουσας Αρχής, ώστε να παρουσιάσει μία πιο αντικειμενική εκτίμηση.
Στην περίπτωση που έχουν οριστεί δείκτες αποτελεσμάτων (result performance indicators), ο Υπεύθυνος Συντονιστής θα πρέπει να τους υπολογίζει κατά τη Φάση Κλεισίματος και να παρουσιάζει τις τιμές τους στην Έκθεση Αξιολόγησης Έργου.
Καταγεγραμμένη Εμπειρία (Lessons Learned)
Η διεργασία της Επισκόπησης Αξιολόγησης του Έργου (Project Evaluation Review) αποτελεί επιπλέον μία καλή ευκαιρία για την ανασκόπηση των Φάσεων Προγραμματισμού και Εκτέλεσης του Έργου και την παρακολούθηση των διαδικασιών Διαχείρισης Έργου και διαχείρισης ποιότητας, καθώς και των εντύπων, τεχνικών και εργαλείων που χρησιμοποιήθηκαν, που είτε συνέβαλαν καθοριστικά στα αποτελέσματα του Έργου είτε δημιούργησαν προβλήματα. Αφού ο Υπεύθυνος Συντονιστής προσδιορίσει αυτές τις διαδικασίες, τα εργαλεία και τις τεχνικές, θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει στην Έκθεση Αξιολόγησης Έργου μία ενότητα για την Καταγεγραμμένη Εμπειρία (Lessons Learned), όπου θα απαντώνται ερωτήματα όπως π.χ. ερωτήματα: «Τι θα πρέπει να γίνει διαφορετικά την επόμενη φορά;», «Ποια στοιχεία μπορούν να φανούν χρήσιμα σε μελλοντικά Έργα;». Έτσι, η ενότητα σχετικά με την Καταγεγραμμένη Εμπειρία (Lessons Learned) δεν θα ωφελήσει μόνο την ομάδα του τρέχοντος Έργου, αλλά μπορεί να αποδεικνύεται πολύ χρήσιμη για Υπεύθυνους Συντονιστές και μέλη Ομάδων Έργου άλλων Έργων που εκτελούνται τώρα ή ακόμη και Έργων που μπορεί να ξεκινήσουν στο μέλλον.
Προτείνεται η δημιουργία Μητρώου Καταγραφής Εμπειρίας (Lessons Learned Log) κατά την έναρξη του Έργου. Σε αυτό θα πρέπει να καταχωρίζεται μία σημείωση κάθε φορά που η Ομάδα Διαχείρισης Έργου:
- εντοπίζει ορισμένες διαδικασίες που όταν εφαρμόζονται βελτιώνουν την παραγωγή ενός παραδοτέου ή οργανώνουν αποδοτικότερα μία διεργασία,
- βελτιώνει τα τυποποιημένα υποδείγματα,
- υλοποιεί διαδικασίες διαχείρισης, εξειδικευμένες διαδικασίες ή διαδικασίες διαχείρισης ποιότητας που οδηγούν σε αποτυχία.
Με την προσέγγιση αυτή, κατά τη Φάση Κλεισίματος του Έργου ο Υπεύθυνος Συντονιστής θα πρέπει απλώς να συσχετίζει όλες τις σημειώσεις που καταγράφηκαν και να τις περιλαμβάνει στην Έκθεση Αξιολόγησης Έργου.
______________________
21Στη στήλη αυτή ο Υπεύθυνος Συντονιστής μπορεί να προσδιορίζει τι λειτούργησε καλά και τι θα μπορούσε να έχει γίνει καλύτερα. Επιπλέον, μπορεί να παρέχει συστάσεις για παρόμοια μελλοντικά έργα.